Oświadczenie członka zarządu spółki z o.o. o rezygnacji z pełnionej funkcji.

Rezygnacja członka zarządu spółki z o.o. z pełnionej funkcji jest kwestią, która w zasadzie nie budzi większych wątpliwości. Art. 202 § 4 k.s.h. stanowi, że mandat członka zarządu wygasa między innymi wskutek rezygnacji. Rezygnacja z funkcji w zarządzie jest jednostronnym oświadczeniem woli, do którego zastosowanie ma art. 61 § 1 k.c. Wspomniany przepis stanowi, że „oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią„. Zatem mandat członka zarządu wygasa, gdy oświadczenie członka zarządu sp. z o.o. o rezygnacji z pełnionej funkcji doszło do adresata w taki sposób, że mógł on zapoznać się z jego treścią. Z powyższego wyłania się zasadnicza kwestia, a mianowicie komu rezygnujący członek zarządu powinien złożyć oświadczenie o rezygnacji z pełnionej funkcji.

Do tej pory stanowisko w tej kwestii było niejednoznaczne. Dość powszechnie przyjmowano, że oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka zarządu spółki kapitałowej wchodzi w zakres szeroko rozumianych stosunków umownych pomiędzy tym członkiem zarządu a reprezentowaną przez niego spółką. Z tego względu odwoływano się do treści art. 210 § 1 k.s.h. i przyjmowano, że oświadczenie o rezygnacji z pełnionej funkcji członek zarządu powinien złożyć radzie nadzorczej spółki lub pełnomocnikowi powołanemu uchwałą zgromadzenia wspólników. Poparcie dla powyższej koncepcji możemy odnaleźć w licznych orzeczeniach Sądu Najwyższego i stanowisku części komentatorów. Koncepcja ta posiada jednak jedną zasadniczą wadę. Nie rozstrzyga sytuacji, w których spółka nie posiada ani rady nadzorczej ani pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników. Tę lukę wypełniano przyjmując, że wówczas oświadczenie o rezygnacji należy złożyć wspólnikom spółki (zgromadzeniu wspólników).

Wszelkie wątpliwości w tym zakresie rozwiane zostały uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2016 roku. W przedmiotowej uchwale Sąd Najwyższy stwierdził, że „Oświadczenie członka zarządu spółki kapitałowej o rezygnacji z tej funkcji jest składane – z wyjątkiem przewidzianym w art. 210 § 2 i art. 379 § 2 KSH – spółce reprezentowanej w tym zakresie zgodnie z art. 205 § 2 lub 373 § 2 KSH„. W tym miejscu należy wyjaśnić, że zgodnie ze wspomnianym art. 205 § 2 k.s.h. „oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub prokurenta„. Zatem obecnie nie powinno ulegać wątpliwości, że oświadczenie o rezygnacji z pełnienia funkcji członka zarządu należy składać zarządowi spółki. W sytuacji, w której rezygnację składa jeden z kilku członków zarządu oświadczenie o rezygnacji składane jest któremukolwiek z pozostałych członków zarządu (np. poprzez wysłanie oświadczenia listem poleconym na adres spółki lub adres siedziby zarządu spółki, choć forma jest dowolna). Wywołuje ono skutek z chwilą, gdy którykolwiek z pozostałych członków zarządu lub prokurent, jeśli jest ustanowiony, mógł zapoznać się z treścią oświadczenia o rezygnacji w zwykłym toku czynności.

We wskazanej wyżej uchwale Sąd Najwyższy przesądził również, że dopuszczalne jest złożenie rezygnacji przez jedynego członka zarządu (dotyczy to sytuacji,  gdy rezygnację składa członek zarządu jednoosobowego lub ostatni członek zarządu wieloosobowego) a także dopuszczalne jest złożenie oświadczenia o rezygnacji jednocześnie przez wszystkich członków zarządu wieloosobowego. We obu tych przypadkach zarząd spółki nadal jest organem, który przyjmuje oświadczenie członka zarządu o rezygnacji z pełnienia funkcji w zarządzie. Oświadczenie o rezygnacji z funkcji odbierane wówczas jest w imieniu spółki przez tego samego członka zarządu. Sąd Najwyższy dopuścił jeszcze dwie inne możliwości. Po pierwsze dopuszczalne jest złożenie oświadczenia o rezygnacji prokurentowi spółki. Po drugie dopuszczalne jest ustanowienie przez zarząd (przez zarząd a nie zgromadzenie wspólników!) pełnomocnika w celu złożenia na jego ręce oświadczenia o rezygnacji. Oświadczenia o rezygnacji powinno zostać złożone spółce na jej adres (ewentualnie na adres zarządu lub inny ustanowiony adres do doręczeń) i jest skuteczne z chwilą doręczenia na adres spółki w sposób umożliwiający podjęcie niezbędnych działań związanych z rezygnacją.

Sąd Najwyższy przewidział jeden wyjątek od wskazanej wyżej zasady. Dotyczy on jednoosobowej spółki z o.o., w której jedyny wspólnik był zarazem jedynym członkiem zarządu. W takiej sytuacji oświadczenie o rezygnacji z pełnionej funkcji należy złożyć w formie aktu notarialnego. Notariusz o dokonaniu tej czynności zawiadamia następnie sąd rejestrowy przesyłając wypis aktu notarialnego.

Nie jest możliwe złożenie oświadczenia o rezygnacji z funkcji w zarządzie spółki pod warunkiem. Dopuszczalne jest natomiast zastrzeżenie w tym oświadczeniu, że jego skutek nastąpi w określonym, późniejszym terminie.